အာ-ဣ-စတု၊ ပဋိကၠဳ၊ ဓာတု သိ၀ိကာ။
တစ္ဆယ့္ေလး၀၊ ပုိင္းျခားျပ၊ ကာယ ဤကုိယ္မွာ။
ပဋိကၠဳလ၊ ဒြတၱႎသ၊ ကာယ ဤအရာ။
(၂) ထက္ေအာက္နိမ့္ျမင့္၊ ဆံႏွင့္ေျခဖ်ား၊ ဖီလာအား၊ ပုိင္းျခား အေရသာ။
ပုိင္းျခားအတြင္း၊ ျပည့္တင္းစုေ၀း၊ ဗ်ဳပၸတ္ေပး၊ မည္ေရး ဤကာယာ။
(၃) ေဟာျပကမၼ႒ာန္း၊ စီးျဖန္းလုိလား၊ အမ်ဳိးသား၊ ေတာင္းျငား ေရွးနည္းသာ။
ေတာင္းလာမိန္႔လွစ္၊ ခုနစ္ ဥဂၢဟ၊ ဒသ မနသိ၊ ခြဲေ၀႐ွိ ၾကားဘိ ဤသို႔လာ။
၀စ-မန၊ ၀ဏၰ-သဏၭာ၊ ဒိသာ-ၾသက၊ ပုိင္းျခားျပ၊ သတၱ ဥဂၢဟာ။
ဦးစြာစလတ္၊ ႏႈတ္မျပတ္၊ ရြတ္ဖတ္ စီးျဖန္းရာ။
ႏုလုံ-ပဋိ၊ ပုိင္းျဖတ္ရွိ၊ မွတ္သိ ရြတ္နည္းမွာ။
(၄) မထင္သမွ်၊ ကာလရာေထာင္၊ ၾကာေအာင္ပင္႐ႈ၊ စီးျဖန္းျပဳ၊ ႐ြတ္မႈ ႏႈတ္ျဖင့္သာ။
ႏႈတ္႐ြတ္ရွည္လား၊ တူျငားလက္ေခ်ာင္း၊ ခ်င္းေတာင္းထည့္ထား၊ ႏွမ္းဆံလား၊ ထင္ရွား ေကာ႒ာသာ။
ထင္လာစြဲလမ္း၊ ႏႈတ္နည္းမွန္း၊ စီးျဖန္း မနသာ။
မေနာစိတ္တြင္၊ ပုိင္ႏုိင္လွ်င္၊ ထင္ျမင္ အသုဘာ။
အသုဘလကၡဏာ၊ မွန္စြာျမင္လတ္၊ တဏွာဓာတ္၊ ကင္းျပတ္ ေယာဂီမွာ။
(၅) အႏုပုဗၺ၊ သီဃ-သဏိ၊ ပဋိဗာဟ၊ တိကၠမ၊ မုဥၥ-အပၸနာ။
သုံးပါးသုတၱ၊ ထည့္သြင္းျပ၊ ဒသ ေကာသလႅာ။
(၆) မလွ်င္မေႏွး၊ ရြတ္ဖတ္ေပး၊ သြင္းေရး ႏွလုံးမွာ။
ရြတ္ဖတ္အားသန္၊ အျမန္ဆုိလွ်င္၊ မသိျမင္၊ မထင္ ကမၼ႒ာန္းသာ။
လွ်င္ျမန္ေယာက္်ား၊ ခရီးသြား၊ တူျငား ျဖစ္ပုံမွာ။
ေႏွးျပန္ခရီး၊ မၿပီးအခြင့္၊ လမ္းမွားဖင့္၊ ေနလင့္ ပုံပမာ။
(၇) အာရုံ ဗဟိဒၶ၊ ၀ိေကၡပစု၊ ထားျမစ္ျပဳ၊ ေ႐ွး႐ႈ ဒြတၱႎသာ။
အာရုံ မတားျမစ္၊ မထင္လစ္၊ မျဖစ္ အက်ဳိးမွာ။
ေျခနင္း ေျခခ်၊ ဟန္မရထား၊ လမ္းက်ပ္သြား၊ လဲျငား ပုံပမာ။
(၈) ေလာကပညတ္၊ အစဥ္ဖ်က္ျပဳ၊ ပဋိကၠဳ၊ ထား႐ႈ စိတ္ကုိသာ။
ပန္းတုံးျပထား၊ ေရတြင္းလားတုံ၊ ေျခရာဖုံ၊ အာရုံ ဒြတၱႎသာ။
(၉) မထင္လႊတ္ျပဳ၊ အထင္႐ႈ၊ အႏုမုဥၥသာ၊
သုံးဆယ့္ႏွစ္ပင္၊ ထန္းေတာတြင္၊ ခုိ၀င္ ေမ်ာက္ပမာ။
ေမ်ာက္လုိက္မုဆုိး၊ ပစ္ခတ္ထုိးတုံ၊ ေက်ာ္ခုံပုန္းေအာင္း၊
အပင္ေျပာင္း၊ ၾကာေညာင္ ၀ပ္သည္သာ။
ဒြတၱႎေတာႀကီး၊ ခိုမွီးေမ်ာက္တု၊ မေနာ႐ႈစား၊
မုဆုိးကား၊ တူျငား ေယာဂီသာ။
(၁၀) ေကာ႒ာသပင္၊ အလြန္ထင္၊ ေခၚတြင္ အပၸနာ။
(၁၁) စိတ္တည္ေစဘိ၊ အေၾကာင္းရွိ၊ အဓိ သုတၱႏၲာ။ (အံ၊ပါ၁၊ႏွာ-၂၅၈)
စိတ္ၿငိမ္ေစဘိ၊ အေၾကာင္းရွိ၊ သီတိ သုတၱႏၲာ။ (အံ၊ပါ၂၊ႏွာ-၃၇၉)
သစၥာျမင္သိ၊ အေၾကာင္းရွိ၊ အဂၢိ သုတၱႏၲာ။ (သံ၊ပါ၃၊၉၉)
(၁၂) ဤသုိ႔ေဟာျပ၊ ေကာသလႅႏွင့္ မွတ္လစ္ေတာင္းယူ၊ ေရွးနည္းတူ၊ ပြားသူ အားထုတ္ရာ။
တပင္ႏွစ္ပင္၊ ဆြဲငင္ႏႈတ္ထား၊ ဆံပင္မ်ား၊ မွတ္သား ျပဳအပ္စြာ။
လုံးစုံမၾကြင္း၊ အဆင္းသ႑ာန္၊ ျဖစ္ရန္ ဒိသာ၊ တည္ရာပုိင္းျခား၊ ဤငါးပါး၊ မွတ္သား မေနာမွာ။
တနည္းရႈသြင္း၊ အဆင္းသ႑ာန္၊ ေဖာက္ျပန္ဂႏၶ၊ အာသယရႈ၊ ဤငါးခု၊ မွတ္ျပဳ ဆင္ျခင္ရာ။
(၁၃) မဲျငစ္ဆံေရာင္၊ နီေၾကာင္ေမြးညင္း၊ ျဖဴဆင္းလက္ေျခ၊ သြား-အေရ၊ ခြဲေ၀ ၾကည့္႐ႈရာ။
သားတစ္ကုိးရာ၊ ေၾကာမွာနည္းတူ၊ အ႐ုိးမူ၊ မွတ္ယူ တိသတာ။
႐ုိးတြင္းအရည္၊ ေခၚခ်င္ဆီ၊ ျဖဴၾကည္ အဆင္းမွာ။
အညွာဧက၊ ႏွစ္ခြသားတစ္၊ ႏွလုံးရစ္၊ တည္လစ္ အညိဳ႕သာ။
(၁၄) အေခ်ာျပင္ပ၊ အတြင္းပြလတ္၊ သားျမတ္အၾကား၊ ႏွလုံးသား၊ နီျငား အဆင္းမွာ။
လက္်ာနံပါး၊ မွီျငားျဖစ္မွန္၊ ယကနံ၊ မွတ္ရန္ အသားလႊာ။
လႊမ္း-မလႊမ္း အေမွး၊ ျဖဴေဖြးရစ္လည္၊ ျပန္႔ႏွ႔ံတည္၊ အမည္ ကိေလာမာ။
ဖြဲ႔စပ္မတြဲ၊ လက္၀ဲနံေစာင္း၊ ညဳိေမာင္းအဆင္း၊ မယြင္းတည္ျငား၊ အဖ်င္းသား၊ ႐ႈစား ပိဟကာ။
သုံးဆယ္ႏွစ္ႏွစ္၊ သားတစ္ပူးလတ္၊ သားျမတ္အၾကား၊ အဆုတ္သား၊ ေခၚျငား ပဗၹသာ။
(၁၅) သုံးဆယ္ႏွစ္ႏွစ္၊ ရွိလစ္ပုရိ၊ အ႒ပိ၊ ဣတၳိ အူမသာ။
အူမပူးကပ္၊ ခ်ဳပ္စပ္ျပဳထား၊ ႀကဳိးေသးလား၊ မွတ္သား အူသိမ္မွာ။
စားေသာက္သြတ္သြင္း၊ ၀မ္းတြင္းအူျပင္၊ မေၾကခင္၊ မည္တြင္ စာသစ္သာ။
၀မ္းမီးေလာင္လ်က္၊ ေလ်ာထြက္မၿငိမ္၊ စာက်က္အိမ္စု၊ ျငစ္ေခ်းစု မွတ္႐ႈ အေဟာင္းသာ။
ဦးေခါင္းခြံတြင္၊ အဆင္းျဖဴႏု၊ ျခင္ဆီစု၊ မွတ္႐ႈ ဦးေႏွာက္သာ။
(၁၆) ဗဒါၶဗဒၶ၊ ဤႏွစ္၀၊ ပိတၱ သည္းေျခသာ။
တကြန္းစားရွိ၊ ခၽြဲက်ိဖုံးႏွိပ္၊ စာသစ္ပိတ္၊ သလိပ္ ေသမွသာ။
ေသြးပုပ္မ်ားထပ္၊ စုေ၀းရပ္၊ ႐ႈအပ္ ျပည္ပုဗၺာ။
စုေ၀းေ႐ြ႕ရွား၊ ေသြးႏွစ္ပါး၊ ရႈစား ေလာဟိတာ။
အပူလြန္ျပင္း၊ ေမြးညင္းတြင္း၊ ထက္ဆင္း ေခၽြးေသဒါ။
၀ါ၀င္းစုိ႐ြဲ၊ အဆီခဲ၊ ေခၚၿမဲ ေမဒသာ။
(၁၇) ေသာမန-ေဒါမနသ္၊ ျဖစ္လတ္မတည္၊ စီးမ်က္ရည္၊ အမည္ အႆုသာ။
ခဲ၍မတည္၊ အဆီၾကည္၊ အမည္ ၀သသာ။
စပ္-ငံ-ဖန္-ခါး၊ ေသာက္စားျပဳလတ္၊ စီးယုိဓာတ္၊ ေခၚမွတ္ တံေထြးသာ။
ေခ်ာက္ျခားဓာတ္ေဖာက္၊ ဦးေႏွာက္အတြင္း၊ ထြက္ဆင္းႏွာဖု၊ အရည္စု၊ မွတ္႐ႈ သိဃၤဏိသာ။
႐ုိးဆက္တည္ျငား၊ နယ္ဆီလားတု၊ အေစးစု၊ ေခၚျပဳ လသိကာ။
ေမွာက္ထားအုိးတြင္း၊ မဆင္းေရလား၊ က်င္ငယ္မ်ား၊ တည္ျငား စည္ေပါင္းမွာ။
(၁၈) ျပည္-ေခၽြး-မ်က္ရည္၊ ဆီၾကည္-တံေတြး၊ ႏွပ္ညစ္ေထးစု၊
ဤေျခာက္ခု၊ တည္မႈ မၿမဲရာ။
ေသသဆဗၺီ၊ အျမဲတည္၊ နံညွီ ဤခႏၶာ။
(၁၉) သုံးဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိး၊ တစ္ႀကဳိးသီထား၊ ပန္းကုံးလားပင္၊
႐ႈဆင္ျခင္၊ ထင္ျမင္ ေကာ႒ာသာ။
ထင္႐ွား အတၱ၊ ႏႈိင္းၾကည့္က၊ ပရ နည္းတူသာ။
အဇၥ်တ္-ဗဟိ၊ သိျမင္႐ွိက၊ သတၱ စြန္႔ျဖတ္၊
အာရုံကပ္၊ ထင္မွတ္ ေကာ႒ာသာ။
သတၱ၀ါအမ်ား၊ လွည့္လည္သြားလည္း၊ စြဲျငားမျပဳ၊
ဒြတၱႎစု၊ ထင္မူ ၿမဲေသာခါ။
အစဥ္လႊတ္႐ႈ၊ ပဋိကၠဳ၊ သြင္းျပဳ ႏွလုံးမွာ။
ႏွလုံးသြင္းျပဳ၊ ဒြတၱႎစု၊ ထင္မႈ ဧေကကာ။
အဆင္း-သဏၭာန္၊ ျဖစ္ရန္ ဌာန၊ ၾသကာသႏွင့္
ပရိေစၧဒစု၊ တခုခုႀကဳံ၊ ထင္အာ႐ုံ၊ မွတ္တုံ ဥဂၢဟာ။
၀ဏၰစသား၊ ငါးပါးကုန္စင္၊ စက္ဆုပ္ထင္မႈ၊
အာရုံျပဳ၊ မွတ္ရႈ ပဋိဘာ။
ပဋိနိမိတ္၊ ႐ႈစိတ္ေရွးထား၊ ထပ္ခါပြား ျဖစ္ျငား အပၸနာ။ ။
(၇) အာရုံ ဗဟိဒၶ၊ ၀ိေကၡပစု၊ တားျမစ္ျပဳ၊ ေ႐ွး႐ႈ ဒြတၱႎသာ။
အာရုံ မတားျမစ္၊ မထင္လစ္၊ မျဖစ္ အက်ဳိးမွာ။
ေျခနင္း ေျခခ်၊ ဟန္မရထား၊ လမ္းက်ပ္သြား၊ လဲျငား ပုံပမာ။
(၈) ေလာကပညတ္၊ အစဥ္ဖ်က္ျပဳ၊ ပဋိကၠဳ၊ ထား႐ႈ စိတ္ကုိသာ။
ပန္းတုံးျပထား၊ ေရတြင္းလားတုံ၊ ေျခရာဖုံ၊ အာရုံ ဒြတၱႎသာ။
(၉) မထင္လႊတ္ျပဳ၊ အထင္႐ႈ၊ အႏုမုဥၥသာ၊
သုံးဆယ့္ႏွစ္ပင္၊ ထန္းေတာတြင္၊ ခုိ၀င္ ေမ်ာက္ပမာ။
ေမ်ာက္လုိက္မုဆုိး၊ ပစ္ခတ္ထုိးတုံ၊ ေက်ာ္ခုံပုန္းေအာင္း၊
အပင္ေျပာင္း၊ ၾကာေညာင္ ၀ပ္သည္သာ။
ဒြတၱႎေတာႀကီး၊ ခိုမွီးေမ်ာက္တု၊ မေနာ႐ႈစား၊
မုဆုိးကား၊ တူျငား ေယာဂီသာ။
(၁၀) ေကာ႒ာသပင္၊ အလြန္ထင္၊ ေခၚတြင္ အပၸနာ။
(၁၁) စိတ္တည္ေစဘိ၊ အေၾကာင္းရွိ၊ အဓိ သုတၱႏၲာ။ (အံ၊ပါ၁၊ႏွာ-၂၅၈)
စိတ္ၿငိမ္ေစဘိ၊ အေၾကာင္းရွိ၊ သီတိ သုတၱႏၲာ။ (အံ၊ပါ၂၊ႏွာ-၃၇၉)
သစၥာျမင္သိ၊ အေၾကာင္းရွိ၊ အဂၢိ သုတၱႏၲာ။ (သံ၊ပါ၃၊၉၉)
(၁၂) ဤသုိ႔ေဟာျပ၊ ေကာသလႅႏွင့္ မွတ္လစ္ေတာင္းယူ၊ ေရွးနည္းတူ၊ ပြားသူ အားထုတ္ရာ။
တပင္ႏွစ္ပင္၊ ဆြဲငင္ႏႈတ္ထား၊ ဆံပင္မ်ား၊ မွတ္သား ျပဳအပ္စြာ။
လုံးစုံမၾကြင္း၊ အဆင္းသ႑ာန္၊ ျဖစ္ရန္ ဒိသာ၊ တည္ရာပုိင္းျခား၊ ဤငါးပါး၊ မွတ္သား မေနာမွာ။
တနည္းရႈသြင္း၊ အဆင္းသ႑ာန္၊ ေဖာက္ျပန္ဂႏၶ၊ အာသယရႈ၊ ဤငါးခု၊ မွတ္ျပဳ ဆင္ျခင္ရာ။
(၁၃) မဲညစ္ဆံေရာင္၊ နီေၾကာင္ေမြးညင္း၊ ျဖဴဆင္းလက္ေျခ၊ သြား-အေရ၊ ခြဲေ၀ ၾကည့္႐ႈရာ။
သားတစ္ကုိးရာ၊ ေၾကာမွာနည္းတူ၊ အ႐ုိးမူ၊ မွတ္ယူ တိသတာ။
႐ုိးတြင္းအရည္၊ ေခၚခ်င္ဆီ၊ ျဖဴၾကည္ အဆင္းမွာ။
အညွာဧက၊ ႏွစ္ခြသားတစ္၊ ႏွလုံးရစ္၊ တည္လစ္ အညိဳ႕သာ။
(၁၄) အေခ်ာျပင္ပ၊ အတြင္းပြလတ္၊ သားျမတ္အၾကား၊ ႏွလုံးသား၊ နီျငား အဆင္းမွာ။
လက္်ာနံပါး၊ မွီျငားျဖစ္မွန္၊ ယကနံ၊ မွတ္ရန္ အသားလႊာ။
လႊမ္း-မလႊမ္း အေမွး၊ ျဖဴေဖြးရစ္လည္၊ ျပန္႔ႏွ႔ံတည္၊ အမည္ ကိေလာမာ။
ဖြဲ႔စပ္မတြဲ၊ လက္၀ဲနံေစာင္း၊ ညဳိေမာင္းအဆင္း၊ မယြင္းတည္ျငား၊ အဖ်င္းသား၊ ႐ႈစား ပိဟကာ။
သုံးဆယ္ႏွစ္ႏွစ္၊ သားတစ္ပူးလတ္၊ သားျမတ္အၾကား၊ အဆုတ္သား၊ ေခၚျငား ပပၹသာ။
(၁၅) သုံးဆယ္ႏွစ္ႏွစ္၊ ရွိလစ္ပုရိ၊ အ႒ပိ၊ ဣတၳိ အူမသာ။
အူမပူးကပ္၊ ခ်ဳပ္စပ္ျပဳထား၊ ႀကဳိးေသးလား၊ မွတ္သား အူသိမ္မွာ။
စားေသာက္သြတ္သြင္း၊ ၀မ္းတြင္းအူျပင္၊ မေၾကခင္၊ မည္တြင္ စာသစ္သာ။
၀မ္းမီးေလာင္လ်က္၊ ေလ်ာထြက္မၿငိမ္၊ စာက်က္အိမ္စု၊ ညစ္ေခ်းစု၊ မွတ္႐ႈ အေဟာင္းသာ။
ဦးေခါင္းခြံတြင္၊ အဆင္းျဖဴႏု၊ ျခင္ဆီစု၊ မွတ္႐ႈ ဦးေႏွာက္သာ။
(၁၆) ဗဒၶါဗဒၶ၊ ဤႏွစ္၀၊ ပိတၱ သည္းေျခသာ။
တကြန္းစားရွိ၊ ခၽြဲက်ိဖုံးႏွိပ္၊ စာသစ္ပိတ္၊ သလိပ္ ေသမွသာ။
ေသြးပုပ္မ်ားထပ္၊ စုေ၀းရပ္၊ ႐ႈအပ္ ျပည္ပုဗၺာ။
စုေ၀းေ႐ြ႕ရွား၊ ေသြးႏွစ္ပါး၊ ရႈစား ေလာဟိတာ။
အပူလြန္ျပင္း၊ ေမြးညင္းတြင္း၊ ထက္ဆင္း ေခၽြးေသဒါ။
၀ါ၀င္းစုိ႐ြဲ၊ အဆီခဲ၊ ေခၚၿမဲ ေမဒသာ။
(၁၇) ေသာမန-ေဒါမနသ္၊ ျဖစ္လတ္မတည္၊ စီးမ်က္ရည္၊ အမည္ အႆုသာ။
ခဲ၍မတည္၊ အဆီၾကည္၊ အမည္ ၀သသာ။
စပ္-ငံ-ဖန္-ခါး၊ ေသာက္စားျပဳလတ္၊ စီးယုိဓာတ္၊ ေခၚမွတ္ တံေထြးသာ။
ေခ်ာက္ျခားဓာတ္ေဖာက္၊ ဦးေႏွာက္အတြင္း၊ ထြက္ဆင္းႏွာဖု၊ အရည္စု၊ မွတ္႐ႈ သိဃၤဏိသာ။
႐ုိးဆက္တည္ျငား၊ နယ္ဆီလားတု၊ အေစးစု၊ ေခၚျပဳ လသိကာ။
ေမွာက္ထားအုိးတြင္း၊ မဆင္းေရလား၊ က်င္ငယ္မ်ား၊ တည္ျငား စည္ေပါင္းမွာ။
(၁၈) ျပည္-ေခၽြး-မ်က္ရည္၊ ဆီၾကည္-တံေတြး၊ ႏွပ္ညစ္ေထးစု၊
ဤေျခာက္ခု၊ တည္မႈ မၿမဲရာ။
ေသသဆဗၺီ၊ အျမဲတည္၊ နံညွီ ဤခႏၶာ။
(၁၉) သုံးဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိး၊ တစ္ႀကဳိးသီထား၊ ပန္းကုံးလားပင္၊
႐ႈဆင္ျခင္၊ ထင္ျမင္ ေကာ႒ာသာ။
ထင္႐ွား အတၱ၊ ႏႈိင္းၾကည့္က၊ ပရ နည္းတူသာ။
အဇၥ်တ္-ဗဟိ၊ သိျမင္႐ွိက၊ သတၱ စြန္႔ျဖတ္၊
အာရုံကပ္၊ ထင္မွတ္ ေကာ႒ာသာ။
သတၱ၀ါအမ်ား၊ လွည့္လည္သြားလည္း၊ စြဲျငားမျပဳ၊
ဒြတၱႎစု၊ ထင္မူ ၿမဲေသာခါ။
အစဥ္လႊတ္႐ႈ၊ ပဋိကၠဳ၊ သြင္းျပဳ ႏွလုံးမွာ။
ႏွလုံးသြင္းျပဳ၊ ဒြတၱႎစု၊ ထင္မႈ ဧေကကာ။
အဆင္း-သဏၭာန္၊ ျဖစ္ရန္ ဌာန၊ ၾသကာသႏွင့္
ပရိေစၧဒစု၊ တခုခုႀကဳံ၊ ထင္အာ႐ုံ၊ မွတ္တုံ ဥဂၢဟာ။
၀ဏၰစသား၊ ငါးပါးကုန္စင္၊ စက္ဆုပ္ထင္မႈ၊
အာရုံျပဳ၊ မွတ္ရႈ ပဋိဘာ။
ပဋိနိမိတ္၊ ႐ႈစိတ္ေရွးထား၊ ထပ္ခါပြား ျဖစ္ျငား အပၸနာ။ ။
၃၂-ေကာ႒ာသကမၼ႒ာန္း
ပါဠိ
အတၳိ
ဣမသၼႎကာေယ-
ေကသာ ေလာမာ နခါ ဒႏၲာ တေစာ၊
မံသံ ႏွာ႐ု အ႒ိ အ႒ိမိဥၹံ ၀ကၠံ၊
ဟဒယံ ယကနံ ကိေလာမကံ ပိဟကံ ပပၹါသံ၊
အႏၲံ အႏၲဂုဏံ ဥဒရိယံ ကရီသံ မတၳလုဂႍ၊
ပိတၱံ ေသမွံ ပုေဗၺာ ေလာဟိတံ ေသေဒါ ေမေဒါ၊
အႆု ၀သာ ေခေဠာ သိဃၤာဏိကာ လသိကာ မုတၱႏၲိ။
ေကသာ ေလာမာ နခါ ဒႏၲာ တေစာ၊
မံသံ ႏွာ႐ု အ႒ိ အ႒ိမိဥၹံ ၀ကၠံ၊
ဟဒယံ ယကနံ ကိေလာမကံ ပိဟကံ ပပၹါသံ၊
အႏၲံ အႏၲဂုဏံ ဥဒရိယံ ကရီသံ မတၳလုဂႍ၊
ပိတၱံ ေသမွံ ပုေဗၺာ ေလာဟိတံ ေသေဒါ ေမေဒါ၊
အႆု ၀သာ ေခေဠာ သိဃၤာဏိကာ လသိကာ မုတၱႏၲိ။
၃၂-ေကာ႒ာသကမၼ႒ာန္း
ပါဠိ-ျမန္မာအဖြင့္
ဣမသၼႎကာေယ၊ တြင္း,ပ၀န္းက်င္ မစင္ျပည့္မြမ္း အေရလႊမ္းထ ဤကာယ၌-
၁။ ေကသာ၊ အဆင္းမည္းျဖဴ ခ်ိန္တူသ႑ာန္ ခ်က္ဌာန္ဥပရိ ဦးမွာရွိသား ဒြိပရိေစၧ ႏွစ္ကုေဋငါးသန္း ဂဏန္းမ်ားျဖင့္ ဆံပင္အစုတုိ႔သည္။
ဣမသၼႎကာေယ၊ တြင္း,ပ၀န္းက်င္ မစင္ျပည့္မြမ္း အေရလႊမ္းထ ဤကာယ၌-
၁။ ေကသာ၊ အဆင္းမည္းျဖဴ ခ်ိန္တူသ႑ာန္ ခ်က္ဌာန္ဥပရိ ဦးမွာရွိသား ဒြိပရိေစၧ ႏွစ္ကုေဋငါးသန္း ဂဏန္းမ်ားျဖင့္ ဆံပင္အစုတုိ႔သည္။
၂။ ေလာမာ၊ စင္းငယ္မည္းနက္ ထန္းျမစ္သက္သုိ႔ ေအာက္ထက္ကုိယ္ေရ
အႏွ႔ံေနေသာ တြက္ေရကုိးေသာင္း ကုိးေထာင္ေပါင္းဟု ေမြးညင္းအစုတုိ႔သည္။
၃။ နခါ၊ ျဖဴေရာင္အဆင္း ငါးၾကင္းေၾကးႏွယ္ ႏွစ္ဆယ္ေသာ လက္သည္း
ေျခသည္းတုိ႔သည္။
၄။ ဒႏၲာ၊ အလယ္ေလးစုံ ဗူးေစ့ပုံသုိ႔ ပန္းငုံတုိ႔ျဖင့္ ထုိ႔ျပင္ယာဥ္ေထာက္ခြ
ေဒြၾတဖ်ားျဖစ္ ေလးျမစ္ေလးဖ်ား ႏွစ္ပါးစီေပါင္း ႏွစ္ေခ်ာင္းစြန္းကယ္ သုံးဆယ္ေသာ သြားအစုတုိ႔သည္။
၅။ တေစာ၊ ကုိယ္လုံးပတ္ၿခဳံ ကုိယ္ပုံဟန္တူ အဆင္းျဖဴေသာ အေရထူအစုသည္။
၆။ မံသံ၊ အဆင္းနီရင့္ ကသစ္ပြင့္ဟန္ သ႑ာန္ေထြလာ ကုိးရာေသာ
အသားအစုတုိ႔သည္။
၇။ ႏွာ႐ု၊ အဆင္းျဖဴစြာ လည္ဂီ၀ါမွ ၀ဲယာေရွ႕ေနာက္ ေရွ႕ေနာက္ေျခလက္
ငါးစီသက္၍ တြယ္ခက္ရစ္႐ုံ ခတၱာငုံလုိ ကိုယ္ကိုေဆာင္တြယ္ ေျခဆယ္ေၾကာမ စသည္မ်ားစြာ ကြန္ရက္ျဖာသုိ႔
ကိုးရာေသာ အေၾကာအစုသည္။
၈။ အ႒ိ၊ အဆင္းျဖဴစြာ ႏွာႏွလုံးဦး နဖူးတပါး မ်က္ႏွာေမး႐ုိး
ညွပ္႐ုိးပခုံး လက္႐ုံးေပါင္ခါး ဒူးအားေျခေနာက္ ေရာက္သည့္ႏွစ္ခ်က္ ဖမ်က္ျမင္းေခါင္း
ေမာင္းဖ်ားေလးမည္ လည္ခုနစ္႐ုိး ေခါင္းခြံကိုးတည္း ရင္႐ုိးစုဒၵသ္ ဌာရသ္ေက်ာက္မွန္ နံႏွစ္ဆယ့္ေလး
ေျခာက္ဆယ္ေလးေတြ လက္ေျခ႐ုိးႏု သုံးရာေသာ အ႐ုိးအစုသည္။
၉။ အ႒ိမိဥၨံ၊ ျဖဴေရာင္အဆင္း ၀ါးဆစ္တြင္း၌ မီးသင္းေပ်ာင္းညံ့
ႀကိမ္ညြန္႕တူၿပီ ျခင္ဆီအစုသည္။
၁၀။ ၀ကၠံ၊ ကသစ္ေစ့ႏွယ္ စဥ္းငယ္နီမႈ တႏၲဳတညွာ ႏွစ္ျမြာသရက္
လည္မွထြက္သည္ အခ်က္ႏွစ္ခု ေၾကာဖြဲ႕ျပဳလ်က္ ၀တၳဳပတ္လည္ ရံ၍တည္ေသာ အညွဳိ႕ႏွစ္ခု ေက်ာက္ကပ္အစုသည္။
၁၁။ ဟဒယံ၊ ဆင္း႐ြက္ပဒုံ၊ ေက်ာျပင္ပုံတည္း ၾကာငုံေအာင္႐ႈ ဉာဏ္ရွိသူ၀ယ္ စဥ္းငယ္ပြင့္တုံ စုငုံမႏၵ အပသန္႔ရွင္း
တြင္းသပြတ္အူ ႏွစ္ဆူဓာတ္မွီ နီသည္ရာဂ ေဒါသမည္းျငား သားေဆးရည္ေမာဟ တကၠပဲရည္ ၀ါသည္သဒၶါ
ပညာျပဳိးျပက္ ေဇာတမ်က္သြင္ ျဖဴစင္လြန္ကဲ လက္ဆြန္႔ခဲြမွ် ေလာဟိတသည္ ပုႏၷာဂ႒ိ တြင္းမွာရွိလတ္
သားျမတ္လက္ေဗြ ရင္မွာေနေသာ ႏွလုံးသားသည္။
၁၂။ ယကနံ၊ ကုမုျဒာ ၾကာခ်ပ္ေက်ာက္ႏွယ္ စဥ္းငယ္နီလ်က္ ကသစ္႐ြက္သ႑ာန္
ဥာဏ္မဲ့ႀကီးႀကီး တခုတည္းသာ ပညာရွိ၀ယ္ ႏွစ္သုံးငယ္လတ္ ထနဗၻႏၲေရ ညာမွာေနေသာ အသည္းအစုသည္။
၁၃။ ကိေလာမကံ၊ ဆင္းဘြဲ႕ျဖဴသုိ႔ ႏွလုံးညွဳိ႕ကို ဖုံးဆုိ႕ကန္႔ေန
အေရအသား အၾကားမွာတည္ ႏွစ္ခုမည္ေသာ ပဋိစၧႏၷ အပဋိစၧႏၷ အေျမွးသည္။
၁၄။ ပိဟကံ၊ ေၾကာင္ပန္းပြင့္သြင္ ညိဳေရာင္ထင္ေသာ သတၱဂုၤလာ
ႏြားလွ်ာပုံတု ၀တၳဳ၀ဲဘက္ သရက္႐ြက္၀မ္းလ်ာ ေဗသညာတြင္ေသာ အဖ်ဥ္းအစုသည္။
၁၅။ ပပၹါသံ၊ ႐ႊမ္းမွည့္သဖန္း နီျမန္းဆင္းဟန္ သ႑ာန္စုတ္ပဲ့
မုန္႔ယွက္ကဲ့ႏႈန္း သည္းႏွလုံးကုိ အုပ္ဖုံးတြဲရ႐ြဲ အစာနည္းက ထန္သည္းေတဇာ ပူေလာင္လာ၍
ၾသဇာမကပ္ ႏြား၀ါးဖက္ႏွယ္ သုံးဆယ္ႏွင့္ႏွစ္ အသားတစ္ဟူေသာ အဆုတ္အစုသည္။
၁၆။ အႏၲံ၊ ေယာက္်ားဒြတၱၠၠၠႎ မိန္းမ႒၀ီ အေတာင္ရွည္သား ျဖဴသည္အဆင္း
ကေတးအင္းသုိ႔ ေသြးက်င္းမွာေခြ ေခါင္းျပတ္ေျမြသုိ႔ လည္မ်ဳိ၀စၥ ပေဒသ၀ယ္ ႏွစ္ဆယ့္တတြန္႔
လိမ္တြန္႔ရစ္ေနေသာ အူမေခြအစုသည္။
၁၇။ ၾကာသိမ္ျမစ္ဟန္ ဆင္းသ႑ာန္ေန အူမေခြကို ေနရာတက် မေလ်ာရေအာင္္
ဖြဲ႕ေႏွာင္လွ်ဳိထုိး ေျခသုတ္ႀကဳိး၀ယ္ ႀကဳိးငယ္အလား အူၾကားမွာတည္ေသာ အူသိမ္အူႏု အူအစုသည္။
၁၈။ ဥဒရိယံ၊ စားသည့္အစာ သြင္လ်ာ႐ူပ အူမထက္ဖ်ား ဆန္ထုပ္လားသုိ႔
ပကားသန္႔ရွင္း တြင္းပိႏၷဲခြံ ႐ြံဖြယ္ဘိျခင္း တစီးတြင္းႏွယ္ သုံးဆယ္ႏွစ္မ်ဳိး ပုိးတုိ႔ေနရာ
အူထုံးမွာ၀ယ္ လွ်ာရည္တံေတြး သြားေျမွးအာေစး ထုိထုိေၾကးကုိ သိမ္းေထြးေပါင္းစု ေထာင္းထု၀ါးေခ်
မ်ဳိေလဆင္းသက္ ဓာတ္မီးခ်က္၍ ပရပြတ္အူ က်ဳိက္က်ဳိက္ဆူပြ အျမွဳပ္ထကာ ပုိးစာေလာင္မီး က်င္ႀကီးက်င္ငယ္
တသြယ္ေသြးသား ငါးပါးကြဲလ်က္ ေခြးစားခြက္၀ယ္ ေထြးဟက္စြန္႔လတ္ ေခြးအန္ဖက္အတု အစာသစ္အစုသည္။
၁၉။ ကရီသံ၊ ေယဘုယ်အား အစာလားတည္ အလ်ားရွစ္သစ္ ၀ါးက်ည္ဆစ္သုိ႔
ခ်က္ျမစ္ေက်ာင္းကုန္း အူအဆုံး၌ စားသုံးသမွ် မြမြေက်ညက္ အူေခါင္းသက္၍ ေလ်ာလ်က္စုေန
ေဖ်ာ့ေတာ့ေသာ ေျမညက္အထု အစာေဟာင္းအစုသည္။
၂၀။ မတၳလုဂႍ၊ ဦးခြံထဲေခ်ာင္ မႈိခဲေလွာင္သုိ႔ ဆင္းေရာင္ျဖဴစြာ
ဦးခ်ာေလးဆက္ ေလးပုံ၀က္တည့္ မုန္႔ညက္စုိင္အတု ဦးေႏွာက္အစုသည္။
၂၁။ ပိတၱံ၊ ဆုတ္ႏွလုံးၾကား အသည္းနား၌ ထြားထြားႀကီးႀကီး
သပြတ္သီးႏွယ္ အအိမ္၀ယ္တည္ မည္စည္ဆီကဲ့ အိမ္ဖြဲ႕သည္းေျခ စုိေလရာရာ ေရမွာဆီဆမ္း ပမာလႊမ္းသား
ညွဳိးႏြမ္းပ်ဥ္းပြင့္ ကေစာ့ပြင့္ ေတာင္ၾကာ ပန္းဆင္း၀ါသုိ႔ အိမ္မွာမေန ႏွစ္ပါးေသာ ဗဒၶသည္းေျခ
အဗဒၶသည္းေျခအစုသည္။
၂၂။ ေသမွံ၊ ၀က္ေခ်းဘနဲ ပ်စ္ခၽြဲ႐ြက္ရည္ ပုံပမည္သုိ႔ ျဖဴသည္အဆင္း
တခြက္ခင္းမွ် အူတြင္းစာထက္ အနံ႔သက္ကုိ ဆုိ႔လ်က္ဖုံးပိတ္ေသာ သလိပ္အစုသည္။
၂၃။ ပုေဗၺာ၊ ဆူးေျငာင့္ခလုတ္ အုိင္းမန္းဟုတ္၍ ေသြးပုပ္စုေပ်ာ္
႐ြက္ေရာ္အဆင္း သူေသတြင္းမူ ထမင္းခ်ဳိးေရာင္ ပုပ္ေဟာင္နံညွီေသာ ျပည္အစုသည္။
၂၄။ ေလာဟိတံ၊ ခ်ိပ္ရည္အဆင္း တခြက္ခင္းမွ် ရင္တြင္းဆုတ္ညိွဳ႕
ႏွလုံးတုိ႔ထက္ တစက္စက္က် ယကနေအာင္ေန ဤေလးေထြကုိ စုိေစလ်က္ စုေ၀းေသာေသြး က်ဲေသာခ်ိပ္ရည္
ပမည္ပုိက္က်ဳံး ကုိယ္လုံးႏွ႔ံေရာက္ အေၾကာေလွ်ာက္ေသာ ေသြးအားျဖင့္ ႏွပါးေသာ သႏၷစိတ သံသရဏ
ေသြးအစုသည္။
၂၅။ ေသေဒါ၊ ဓာတ္၀ိပရီ ပူမညီ၍ ႏွမ္းဆီအဆင္း ဆံေမြးတြင္းမွ
သက္ဆင္းယုိက်ေသာ ေခၽြးအစုသည္။
၂၆။ ေမေဒါ၊ ထက္ျခမ္းခြဲသည့္ နႏြင္းခဲအတူ ဆူေသာသူအား ေရသားၾကား၌
ႀကဳံသူအားမွာ ဆူရာရာမွီေသာ အဆီခဲအစုသည္။
၂၇။ အႆု၊ မီးခုိျဖဴ၀င္ ရယ္႐ႊင္ငုိေၾကြး စပ္ပူေရးေၾကာင့္
ေခၽြးသုိ႔အဆင္း မ်က္စိတြင္းမွ သက္ဆင္းယုိက်ေသာ မ်က္ရည္အစုသည္။
၂၈။ ၀သာ၊ သေဘာမတူ ရွိန္ပူဆာျပင္း ႏွိပ္စက္ျခင္းေၾကာင့္
အဆင္းအုန္းဆီ ေရေပၚဆီသ႑ာန္ ျပန္႔ဟန္မေသြ လက္ေျခႏွာစြန္း ပခုံးစြန္းမွီ ဆီၾကည္အစုသည္။
၂၉။ ေခေဠာ၊ ခ်ဥ္ငန္စပ္ခါး ျမင္စားႀကံမိ စုိစိစက္ဆုပ္ ႏွလုံးလႈပ္၍
ေရျမွဳပ္မယြင္း ပါးမွဆင္းလ်က္ လွ်ာရင္းပ်စ္ခၽြဲ လွ်ာဖ်ားက်ဲသည္ လွ်ာ၌တည္ေသာ တံေတြးသည္။
၃၀။ သိဃၤာဏိကာ၊ ငုိယုိေသာက္စား ဓာတ္ေခ်ာက္ခ်ား၍ ေဖာက္ထားသိမ္းအုပ္
ၾကာ႐ြက္ထုပ္မွ ႏုိ႔ဓမ္းက်သုိ႔ ႏုလွထန္းဆန္ ဆင္းဟန္မယုတ္ သလိပ္ပုပ္အျဖစ္ စင္စစ္ျဖစ္ေျမာက္
ဦးေႏွာက္ရည္လွ်င္း ဦးေခါင္းတြင္းမွ သက္ဆင္းအာေစာက္ အထက္ေပါက္ျဖင့္ ေလွ်ာေလွ်ာက္ႏွာဖု
တည္ယုိေသာ ႏွပ္အစုသည္။
၃၁။ လသိကာ၊ မဟာေလွကား ေစးလားသဖြယ္ ရာရွစ္ဆယ္ဆက္ အ႐ုိးဆက္၌
ဆြတ္လ်က္တည္ႏွဲ ပ်စ္၍ခၽြဲေသာ အေစးပုပ္သည္။
မွတ္ခ်က္။ ၃၂-ေကာ႒ာသအဖြင့္ အဓိပၸာယ္အက်ယ္ကုိ ျပည္သာယာဆရာေတာ္ ေရးသည့္ "ခႏၶာ႐ႈျမင္ တရားခြင္" က်မ္းတြင္ အက်ယ္ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္။
Ref: ၀ိသုဒၶိမဂ္အ႒ကထာ၊ ပရမတၳသ႐ႈပေဘဒနီက်မ္း(မဟာ၀ိသုဒၶါရုံဆရာေတာ္)၊ သပၸဳရိသေသ၀နက်မ္း(အ႐ွင္ဧသိကာဘိ၀ံသ)၊ စတုဘူမိက၀တ္႐ြတ္စဥ္(နဂါးပရိယတၱိစာသင္တုိက္)။
