ဒါန ၂၀
၁။ ၀ိနည္းဒါန ေလးမ်ဳိး
(ပိ႑ပါတ၊ ဆြမ္း။ စီ၀ရ၊ သကၤန္း။ ေသနာသန၊ေက်ာင္း။ ေဘသဇၹ၊ ေဆး။)
၂။ အဘိဓမၼာဒါန ေျခာက္မ်ဳိး
(၀ဏၰဒါန၊ အဆင္းအလွဴ။ သဒၵဒါန၊ အသံအလွဴ။ ဂႏၶဒါန၊ ရန႔ံအလွဴ။ ရသဒါန၊ အရသာအလွဴ။ ေဖာ႒ဗၺဒါန၊ ခုတင္ ထုိင္ခုံအလွဴ။ ဓမၼဒါန၊ တရားအလွဴ။)
၃။ သုတၱန္ဒါန ဆယ္မ်ဳိး
(အႏၷ၊ ထမင္း။ ပါန၊ ေဖ်ာ္ရည္။ ၀တၳ၊ အ၀တ္။ ယာန၊ ယာဥ္။ မာလာ၊ ပန္း။ ဂႏၶ၊ နံ႔သာ။ ၀ိေလပန၊ နံ႔သာေပ်ာင္း။ ေသယ်ာ၊ အိပ္ရာ။ အာ၀ါသ၊ ေနရာ။ ဒီပ၊ ဆီမီး။)
ဓမၼဒါန ၅-မ်ဳိး
၁။ ပါဠိဘာသာ၊ သင္ေပးတာ၊ မွန္စြာ ေဟာသည္မည္။
၂။ အနက္ျမန္မာ၊ ဖြင့္ျပတာ၊ မွန္စြာ ေဟာသည္မည္။
၃။ ေမးခြန္းပုစၧာ။ ေျဖေပးတာ၊ မွန္စြာ ေဟာသည္မည္။
၄။ ကမၼ႒ာန္႐ႈရာ၊ ေျပာျပတာ၊ မွန္စြာ ေဟာသည္မည္။
၅။ တရားနာၾကြပါ၊ ဖိတ္ၾကားတာ၊ မွန္စြာ ေဟာသည္မည္။
(ပါဠႎ ၀ါေစတိ၊ အ႒ကထံ ကေထသိ၊ ပုစၧိတပဉွံ ၀ိေႆေဇၨတိ၊ ကမၼ႒ာနံ အာစိကၡတိ၊ ဓမၼႆ၀နံ ကေရာတိ။ သံ၊႒၁၊ႏွာ၇၉။)
ပုဂၢဳိလ္ ၄-မ်ဳိး
၁။ ကုိယ္ကသာလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ မလွဴ ေစခဲ့ပါ။
စည္းစိမ္သာမ်ား၊ ေျခြရံကား၊ ရွားပါး ထုိသူမွာ။
၂။ ကုိယ္ကမလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ ေပးလွဴ ေစခဲ့ပါ။
ေျခြရံသာမ်ား၊ စည္းစိမ္ကား၊ ရွားပါး ထုိသူမွာ။
၃။ ကိုယ္လည္းမလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ မလွဴ ေစခဲ့ပါ။
စည္းစိမ္-ေျခြရံ၊ ဤႏွစ္တန္၊ ဧကန္ွရွားမည္ ထုိသူမွာ။
၄။ ကုိယ္ကလည္းလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ ေပးလွဴ ေစခဲ့ပါ။
စည္းစိမ္-ေျခြရံ၊ ဤႏွစ္တန္၊ ဧကန္ရမည္ ထုိသူမွာ။
ေစတနာ ၃-ပါး
၁။ မလွဴမီမွာ၊ လွဴဖုိ႔ရာ၊ ေတြးကာ ၀မ္းသာ ေနရမည္။
၂။ လွဴေနခ်ိန္တြင္၊ စိတ္အစဥ္၊ ၾကည္လင္ ေနရမည္။
၃။ လွဴဒါန္းၿပီးေနာက္၊ သေဘာေပါက္၊ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ရွိရမည္။
ဒါနျပဳျငား ခဲေလးပါး
၁။ လွဴမည့္၀မ္းထဲ မႀကံရဲဘူး၊
၂။ ႀကံရဲေသာ္လည္း မေျပာရဲဘူး၊
၃။ ေျပာရဲေသာ္လည္း မလွဴရဲဘူး၊
၄။ လွဴရဲေသာ္လည္း ၀မ္းေျမာက္ခဲ၏။
မလွဴႏုိင္ျခင္း အေၾကာင္းရင္း
မေစၧရဆုိတဲ့ ႏွေျမာ၀န္တုိျခင္းႏွင့္ ပမာဒဆုိတဲ့ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းေၾကာင့္ အလွဴဒါန မျပဳႏုိင္ေၾကာင္း သန္ေခါင္ယံအခါ နတ္သားတစ္ေယာက္က ဘုရား႐ွင္အား ေလွ်ာက္ထားခဲ့ဖူးေလသည္။
ဒါနအက်ဳိးတရား
ဘုရား႐ွင္က ဒါန၏ အက်ဳိးတရားကုိ ငါဘုရားသိသလုိသာ သတၱ၀ါေတြ သိၾကမယ္ဆုိရင္ ေနာက္ဆုံးျဖစ္တဲ့ ထမင္းလုပ္ကုိေတာင္မွ မစားပဲ လွဴၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ မွတ္သားစရာ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးေလသည္။
